Het is een hobby voor een groeiende groep Nederlanders: antiek en andere oude spullen verzamelen om je huis meer karakter te geven. Dat kan op Marktplaats, maar je kan er ook een leuk weekenduitje van maken, schreef ik in Trouw.

Naar de veiling

Wie originele spulletjes voor z’n interieur zoekt, kan het ook eens in het veilinghuis proberen. Eigenlijk een soort Ikea-uitje, maar dan zonder het doe-het-zelven na afloop.

Niet zelden loopt een weekendbezoek aan de dichtsbijzijnde Ikea uit op een teleurstelling. Na meerdere noodzakelijke horecapauzes en urenlang rondjes slenteren in de winkel rollen we er meestal slechtgehumeurd weer uit – een rubberen fotolijst en een papercliphouder rijker.

Een prima alternatief voor het aanschaffen van onnodige dingen is het veilinghuis. Neem het Amsterdamse Veilinghuis De Eland, in 1796 begonnen in de Jordaan en tegenwoordig te vinden op een sfeerloos bedrijventerrein in Diemen. Binnen hebben ze hun best gedaan om dat te compenseren met schilderijen, klassieke lampen, tapijten en een bruin café.
‘Fantastisch, zo’n veilinghuis’, grijnst Chelly Hartog, een Amsterdamse vijftiger. Ze is voor het eerst mee met een vriendin en ze vindt het allemaal kostelijk. Staand naast een vitrinekast bladert ze in de catalogus. ‘Ik denk erover om de nalatenschap van mijn tante aan te bieden. De antiquair bood me voor een mooi theeserviesje niet meer dan de zilverpijs. Als ik het zo zie, is er toch meer uit te halen.’
Eens per twee maanden houdt De Eland een veiling van alle mogelijke objecten: curiosa, sieraden, manuscripten, meubelen, boeken, jukboxen, fossielen en gevonden voorwerpen. Geïnteresseerden kunnen vooraf de kijkdagen bezoeken, om de spullen van dichtbij te bekijken. Tijdens de veilingen kan iedereen binnenlopen en om een biednummer vragen. Wie iets gekocht heeft, rekent het desgewenst nog tijdens de veiling af en er is – net als bij de Zweedse meubelgigant – een transportservice.

Els Mons en haar man (middelbaar, zij zit in een rolstoel) kennen het klappen van de zweep. Als liefhebbers van Chinees porselein komen ze vaak bij De Eland. Vandaag hebben ze hun zinnen gezet op een stel grote zeventiende eeuwse kommen, bedoeld voor op hun antieke kruisvoet-kabinet. Het is Chinees porselein, dat in Nederland versierd werd met rode emailleverf. ‘Amsterdams Bont, daar zijn we gek op’, zegt Mons. ‘Twee kommen van dit formaat vind je niet vaak.’ Vooraf bedenken zij en haar man een maximum bedrag. Hoe hoog, dat geven ze niet prijs. Als het niet lukt, was het kennelijk niet voor hen bedoeld. ‘Dat maakt het zo avontuurlijk.’ Daar komt nog 29 procent ‘opgeld’ bij: loon voor de veilinghouder, dat varieert per veilinghuis. Hun mooiste buit is een zeventiende eeuwse stadskroniek van de Amsterdamse croniqueur Dapper. ‘Met prachtige etsen en helemaal compleet.’

Om twaalf uur begint de veiling in de grote zaal. De veilingmeester werkt zich er met geruststellende veilingmeestergrapjes doorheen, snelheid 200 kavels per uur. Een boekensteunset met twee teckels komt voorbij (360 euro), een negentiende eeuwse houten schooltas (200 euro), een granaat (10 euro), een serie Amsterdamse School-lampen (de duurste voor 950 euro) en een bakelieten haardroger (140 euro). Toch komen de meeste prijzen niet boven de honderd euro uit. Er wordt druk geboden, ook vanuit het balkon van het restaurant op de entresol. Achterin steekt een jonge vrouw met een trainingsjack bij twee bronzen vaasjes haar biedingsbriefje omhoog. Twee tientjes, mooi voor op de schouw. De vorige keer ging ze naar huis met een doos vol mooie spullen voor honderd euro, vertelt ze. ‘Bij Blokker ben je meer kwijt. Voor mij is het de sport om ruim onder de richtprijs toe te slaan.’
In de benedenzaal gaat het er een stuk zakelijker aan toe. Minder frivole decoraties, een minder verwachtingsvolle sfeer. Hier komen vooral mensen voor praktische spullen. Vanmiddag worden er karren met gevonden kleren uit Schiphol geveild. Een jong stel met kinderwagen loopt weg. Ze hadden gehoopt op een schiphol-kar voor 150 euro, te gebruiken voor een ludiek feestje waar gekke cadeaus moeten worden uitgedeeld. Teleurgesteld: ‘Sommige karren gingen weg voor het viervoudige.’
Intussen neuzen bezoekers overal rond tussen het allegaartje achterin in de loods. Links een riksja en een opgezette vissenkop, rechts een foto van Mohamed Ali en een koppel metershoge stenen leeuwen. Een eigenaar van brocantewinkels (paarse G-star-trui, Vlaams accent) zoekt in zijn catalogus naar de richtprijs van een grote barokke kandelaar. ‘Engelen en kandelaars doen het goed, met de feestdagen.’ Als het aan hem ligt, zijn er op zo’n dag niet al te veel particulieren. ‘Voor mij is dat ongunstig, want zij zijn bereid om veel meer te betalen. Ik benader een veiling emotieloos.’
Els Mons en haar man behoren in ieder geval niet tot de categorie grenzeloze particulieren. In de bovenzaal hebben ze zojuist hun slag geslagen: 120 euro voor lot 3113, de twee kommen van Amsterdams Bont. Haar man gaat tevreden betalen. Ze zouden nog tot meer dan het dubbele zijn gegaan, wil hij nu wel verklappen.

© Annette Wiesman, jan 2013 voor Trouw