Waarom zou je niet alleen het schoonmaken uitbesteden, maar ook andere routineklusjes waar niemand blij van wordt? Dat heeft zeker niet alleen met geld te maken, maar ook met prioriteiten, bleek uit het artikel dat ik schreef voor Trouw over dit onderwerp.

foto van Ben van Meerendonk (IISG)

 

We doen lekker niets meer zelf

Iemand inhuren die al je routineklusjes uit handen neemt, zodat jij onbezorgd, of liever nog ‘betekenisvol’ van je vrije tijd kunt genieten: het kan op steeds meer terreinen. Maar levert het ook die gewenste rust op?

Hoe diep ben je gezonken als je to do-lijstjes maakt voor je weekend? Diep, denk ik.

Helaas ben ik zo iemand. Omdat het privéleven soms één grote regelmachine lijkt, probeer ik het op die manier enigszins te beheersen. Zo droeg het lijstje van afgelopen weekend mij onder andere op om de kerstvakantie te plannen, met de dochter haar kapotte smartphone terug te sturen én het probleem van haar al maanden geblokkeerde bankpas op te lossen, mijn familie te bellen, rekeningen te betalen, alle fietsverlichting te laten herstellen, de kamer van zoon gezamenlijk uit te mesten en, last but not least, een begin te maken met die talloze huisreparaties waar we meestal prima omheen weten te leven, maar die ineens zomaar acute bedreigingen van het levensgeluk kunnen lijken. Onnodig te zeggen dat dat lijstje nog niets van zijn actualiteit heeft ingeboet: ik kan hem volgend weekend er gewoon weer bij pakken. Hooguit is hij iets langer geworden. Wat zou het heerlijk zijn als we dit soort terugkerende narigheid uit handen konden geven. Geen lijken meer in de kast die ons bedrukken met hun aanwezigheid, geen schuldgevoel meer dat we een zootje maken van ons leven.

Sommige mensen hebben de oplossing al gevonden. ‘Ik optimaliseer alles in mijn leven zoveel mogelijk, zodat ik rust creëer’, zegt Bas van der Lans (29), eigenaar van een ict-bedrijf. Hij gaat vier tot vijf keer per week uit eten, en ook lunchen gebeurt buitenshuis. ‘Tijdens het wachten kan ik lekker werken of ontspannen.’ Douchen doet hij dagelijks op zijn sportschool: zo blijft zijn badkamer schoon. Hij had een schoonmaker, maar sinds hij een vriend heeft die vindt dat hij net zo goed zelf kan schoonmaken, is die overbodig gemaakt. Van der Lans heeft zijn vriend kritisch bevraagd: vindt hij schoonmaken echt leuk, of vindt hij dat hij het móet doen, zoals de meeste Nederlanders? ‘Ik heb hem gezegd: “Als het dat laatste is, moeten we praten. Ik doe niks in huis en het heeft mijn voorkeur dat jij ook niks doet, zodat we samen leuke dingen kunnen doen.’ Tevreden: ‘De laatste tijd heeft mijn vriend minder plezier in sommige taken, dus er is kans dat mijn schoonmaakster binnen een half jaar weer terug is.’ Ook heeft Van der Lans een kapperabonnement, zodat hij er altijd kan binnenlopen, en een abonnement bij deeltaxibedrijf Uber. In kopzorgen rondom parkeren en auto-onderhoud heeft hij geen zin, en hij hecht toch niet aan autobezit. Hij is, kortom, een fervent inschakelaar van diensten. ‘In de elf jaar dat ik ondernemer ben heb ik geleerd dat er altijd mensen zijn die dingen die jij stom vindt, wel graag doen. Voor je het weet slipt je leven vol met dingen die moeten. De stomme dingen wil ik elimineren. Kwaliteit is het einddoel.’

Er zijn steeds meer diensten beschikbaar om de drukke mens te ontlasten. Huisopruimen, eten en drinken, het aanschaffen van kleding, het uitzoeken van dozen vol administratie, het regelen van vakanties, het onderhouden of rijden van auto’s, het optimaliseren van onze zorgverzekering en huisonderhoud; er zijn kortom oplossingen voor alle terugkerende rotklussen. Lange tijd werd de opmars van dit soort diensten tegengehouden door het calvinistische idee dat we nooit te goed zijn om vervelend werk zélf te doen. Maar het tij is aan het keren. Voor het bewaken van hun kostbare quality time hebben steeds meer mensen geld over.

Het bijkopen van tijd’, noemt vrijetijdwetenschapper Martijn Mulder, onderzoeker bij de Hogeschool Rotterdam en auteur van het boek Leisure!, deze trend. Het is volgens hem een logisch gevolg van het belang dat we aan vrije tijd hechten: waar lang geleden afkomst bepalend was voor onze identiteit en daarna ons beroep, is dat nu de manier waarop we onze vrije tijd vormgeven. Hij noemt het pas verschenen boek Sum of small things waarin auteur Elisabeth Currid-Halkett schetst hoe de aspirational class – millenial, stads en hoger opgeleid – zich niet langer profileert met bezit, maar door de keuzes die zij maakt. Zij zoeken constant naar instant betekenisvolle belevenissen, en daar hebben ze geld voor over.

Volgens Mulder komt de behoefte om diensten uit te besteden voort uit een spanningsveld. ‘Enerzijds zijn de mogelijkheden enorm: het vrijetijdsaanbod groeit al jaren exponentieel, we hebben makkelijker toegang tot verre oorden, de welvaart stijgt en mensen blijver fysiek langer fit. Maar onze beschikbare vrije tijd is met 48 uur per week voor de gemiddelde Nederlander nog ongeveer hetzelfde als in de jaren zeventig. Daardoor ontstaat er een schaarste.’ Raar eigenlijk, zegt de wetenschapper: die extra tijd zouden werkende Nederlanders ook kunnen vrijspelen door een dag minder te gaan werken. ‘Maar dat doen ze meestal niet. Dat vindt mijn baas niet goed, zeggen ze dan, of het heeft minder status.’

Lekker ritme

Voor Roosmarijn Luttmer (33) en haar man Robert is minder werken voorlopig in ieder geval geen optie. Ze hebben een zoon van drie jaar en een baby van acht weken. Zij werkt vier dagen per week als arts en gynaecoloog in opleiding; haar man werkt fulltime bij een bank. ‘Door het forensen ben ik weg van ‘s ochtends kwart voor zeven tot ‘s avonds kwart over zeven’, zegt Luttmer. ‘Ik zie nog net de kinderen voor ze naar bed gaan. Daarom willen we onze schaarse vrije tijd goed besteden.’ Zo hebben ze een abonnement op bezorgservice HelloFresh, waarbij wekelijks een doos met ingrediënten en recepten voor snelle maaltijden bezorgd worden. ‘Dat kost nauwelijks meer tijd dan het opwarmen van een pizza of magnetronmaaltijd, is gezond en we gooien geen eten meer weg.’ Overige boodschappen worden bezorgd door Albert Heijn. Elke twee weken komt er een schoonmaakster langs. Luttmer bestelt regelmatig in royale hoeveelheden online kleding, waarbij ze de helft na het passen terugstuurt. Zoon Samuel gaat twee dagen naar de crèche, maar zijn ouders overwegen een nanny. ‘Dat brengen en halen naar de crèche is stressvol. Het lijkt me best fijn als er iemand komt als de kinderen nog aan het ontbijt zitten en die ‘s avonds alvast het eten kookt.’ Al met al hebben ze op deze manier een lekker ritme gevonden, vindt Luttmer. ‘Ik zou zonder deze oplossingen echt niet weten waar we de tijd voor ons gezin vandaan zou moeten halen.’

Schuldgevoel

Maar het is niet voor iedereen even makkelijk om privézaken uit handen te geven. Het begint allemaal met vertrouwen: je vertrouwt de ander je kinderen toe, je huissleutels, soms zelfs je privacy. Kan de dienstverlener de klus net zo goed of beter uitvoeren als jijzelf? Ondernemer Pieter Röling (zie kader) schakelt regelmatig het bedrijf Betty & Bob in voor een parttime personal assistant als privéchauffeur en all round-regelaar. In het begin vond hij het confronterend om zijn pinpas en credit card uit handen te geven, en zijn auto. ‘Mijn collega’s vonden het best raar dat er op kantoor ineens een PA om me heen liep, maar dat went. Natuurlijk geef je vooraf een paar richtlijnen aan. Mijn PA Petra weet precies welke hotels en auto’s ik wil: keurige hotels maar niet overdreven sjiek, en ik wil niet in een ouwe Fiat Panda komen aanzetten; het moet een beetje representatief zijn.’

Dankzij ingesleten rollenpatronen vinden vrouwen dat loslaten doorgaans moeilijker dan mannen. Waar sommige vrouwen het koken van warme maaltijden of het verzorgen van de kinderen als hun onvervreemdbare hoofdtaak zien, staan anderen daar wat nuchterder in. ‘Ik heb er geen moeite mee om mensen toe te laten’, zegt Luttmer, die momenteel nog zwangerschapsverlof heeft. Wel vindt ze het soms gênant om erbij te blijven als de schoonmaakster aan het werk is. ‘Dan ga ik er altijd even uit. Het voelt wat decadent om erbij te zitten.’ Zelfstandig ondernemer Vanja van der Leeden en haar man (zie kader) schakelen af en toe een medewerkster van het bedrijf Nightn Nanny in om ‘s nachts hun pasgeboren dochter te troosten en te voeden. ‘Ik kan dat goed loslaten’, zegt Van der Leeden. ‘De eerste nacht hoorde ik mijn dochtertje hard brullen, maar die nanny’s weten goed wat ze doen. Ik doe gewoon oordopjes in. Het fijne is: als je iemand ervoor betaalt, hoef je je ook niet schuldig te voelen.’

Genieten

Dan de hamvraag: lukt het ook echt om die vurig gekoesterde vrije tijd optimaal te beleven, of is de werkelijkheid daarvoor te weerbarstig? Volgens Martijn Mulder is de permanente zoektocht naar perfecte momenten geen garantie voor geluk. ‘Je zou denken dat juist de 21e-eeuwse elite, die stadse hoogopgeleide millenial die zo druk bezig is met mooie belevenissen, blijer is dan anderen. Maar het omgekeerde gebeurt: ze ervaren alleen maar meer vrijetijdsstress. Daarom denk ik dat het kopen van vrije tijd uiteindelijk niet leidt tot meer behoeftenbevrediging.’ Pieter Röling ziet dat anders. ‘Mijn vrouw en ik hebben allebei een drukke baan en zijn veel aan het werk, en we hebben twee dochtertjes die ook aandacht willen. Je hebt altijd honderdenéén dingen in je hoofd die maar blijven rondspoken. Het houdt natuurlijk nooit helemaal op, maar de dagelijkse rompslomp is door de hulp van onze personal assistent beslist minder sleur-achtig.’

De nanny: Night Nanny

Een goede nachtrust wordt vaak onderschat’

Night Nanny werd twee jaar geleden opgericht door Rachel (28) en Joanne (29). ‘Ik paste aan het einde van mijn studietijd veel op bij iemand wiens kind slecht sliep’, vertelt Rachel. ‘Zij vroeg me of ik ook eens ‘s nachts kon blijven. Dat bracht me op het idee om hier samen met Joanne, die ik kende van een coachingscursus voor pas afgestudeerden, mee te beginnen. In de VS en Engeland is het inmiddels een bekend fenomeen. Onze klanten zijn ouders met kinderen die niet makkelijk slapen zoals te vroeg geboren baby’s of huilbaby’s, mensen met een tweeling, of moeders die een zware zwangerschap of bevalling hebben gehad. We hebben abonnementen vanaf 135 euro per nacht. De meeste klanten blijven ongeveer driekwart jaar bij ons, waarna ze ons incidenteel inschakelen. Veel van hen wonen in de Randstad, waaronder veel expats. Wij moeten het hebben van mond tot mondreclame. Soms is het moeilijk om ouders te overtuigen. Logisch, ze lenen het meest kwetsbare dat ze hebben, aan jou uit. Vooral moeders vinden het moeilijk. Het komt voor dat de vader de hele aanmeldprocedure al heeft doorlopen, en dat zijn vrouw dan niet blijkt te willen. Veel Nederlandse moeders vinden dat afzien erbij hoort, als je kleine kinderen hebt. Maar intussen hebben steeds meer vrouwen drukke banen. Niet voor niets is ook de fulltime nanny bezig met een langzame opmars. Het is psychologisch heel fijn als je erop kunt rekenen dat je één nacht per week in ieder geval wél goed slaapt.’

Vanja van der Leeden (41), klant bij Night Nanny

Ons dochtertje was net geboren. Door al het slaapgebrek zaten we er een beetje doorheen. We hebben ook een zoontje van twee, een energievreter. Mijn man en ik zijn beiden zelfstandig ondernemer. Op een gegeven moment verzuchtte ik dat ik wel zou willen betálen om te kunnen slapen. Al googlend vond ik Night Nanny. Dit gaan we gewoon doen, dacht ik, ik heb slaap nodig. Dan komt er om tien uur ‘s avonds een meisje en die neemt het over. Dat doe ik met een gerust hart: de nanny’s kunnen heel goed met baby’s overweg. Toen ik nog borstvoeding gaf kwam de nanny ‘s nachts met mijn dochter naar boven, dan voedde ik haar even en kon ik weer verder slapen. Toen onze dochter >tussen de twee en vijf maanden was hebben we een paar keer per week zo’n engel van Night Nanny over de vloer gehad; nu is dat incidenteel. Omdat het vrij kostbaar is, kun je er niet te vaak gebruik van maken. Om me heen hoor ik wel reacties van o, wat luxe en poepoepoe… Ik ben zelf eigenlijk ook wel iemand die vindt dat ze alles zelf moet oplossen. Maar dit was echt een survivalperiode. Je moet slaapgebrek niet onderschatten.’

De online stylist: The Garment Club en P.S. Zoë

Met persoonlijke sevice de massa bedienen heeft de toekomst’

Akram Bouadli (31) en zijn compagnon Julia Paap (27) richtten twee jaar geleden The Garment Club op voor mannen, en binnen een half jaar ook maar meteen P.S. Zoë voor vrouwen. Klanten kunnen bij op twee online platforms via de ‘style check’ hun stijl en voorkeuren doorgeven en eventueel een foto van zichzelf uploaden, waarna een personal shopper kleding selecteert en opstuurt. De mannen zijn hoger opgeleid en tussen de 18 en 28 jaar, de vrouwen tussen 26 en 40 jaar. ‘We groeien hard’, zegt Bouadli, ‘het eerste jaar met 100 procent, het tweede jaar met 400 procent. Het scheelt dat mensen kennen het idee van online abonnementen al van de foodsector kennen. Onze klanten zijn geïnteresseerd in vernieuwing. Of ze denken praktisch: mannen gaan vaak liever naar de kroeg dan door een winkelstraat lopen. Bij vrouwen is het omgekeerd; zij houden meestal wel van shoppen, maar dat kun je bij ons ook. Waar we voor mannen genoeg hebben aan vier of vijf stijlcategorieën per profiel, zijn dat er bij de vrouwen meer dan tien. Met behulp van de feedback van klanten maken we ons algoritme steeds slimmer. Klanten kunnen ook foto’s op Pinterest plaatsen, met hun personal shopper mailen of appen. Met persoonlijke service de massa bedienen heeft volgens mij de toekomst.’

Tom Broens (36), klant bij Outfittery

Ik ben fulltime universitair docent aan de UvA en een vrouw die in deeltijd werkt. We hebben twee kinderen, een van zes maanden en een van vier jaar. Een paar dingen hebben we praktisch geregeld: we hebben maaltijdboxen, ik heb mijn auto in private lease – dat is goedkoop, ik moet best een eindje naar mijn werk rijden en ik wil geen tweedehands auto waarmee je om de haverklap aan de kant van de weg staat – en ik koop mijn kleren online bij de Outfittery. Wij hechten geen waarde aan het hebben van dingen, het gaat om het gebruik. Ik heb geen muziekcd’s meer en weinig boeken: in plaats daarvan heb ik abonnementen. Sinds een half jaar zit ik bij Outfittery. Het grote voordeel is dat ik niet meer naar de winkel hoef; ik heb een hekel aan shoppen. Het is ook leuk dat ze soms met iets anders komen dan je normaal gekozen zou hebben. Af en toe bellen ze met de vraag of ik behoefte heb aan een doos. Dan denk ik: het is wel weer een keer tijd. Eens per zoveel tijd vind je dan een leuke verrassing op je stoep. Het is aanstekelijk: mijn vrouw is nu ook op zoek naar een leuke variant voor vrouwen. Een van mijn collega’s is nu ook vaste klant van Outfittery. Onze insteek is heel nuchter: wij willen geen tijd besteden aan dingen die anderen beter kunnen. Als zij zich daarmee bezig houden, hebben wij meer tijd voor elkaar. Ik vind: alles wat niet bijdraagt aan je kwaliteit van leven, mag je uitbesteden. Ik besteed mijn tijd liever aan het opdoen van mooie ervaringen met mijn gezin.’

De allround parttime personal assistents: Betty & Bob

Het zijn juist de routinedingen die je kwijt wil’

Wat zou het mooi zijn als je een parttime personal assistent kon inhuren, zeiden Judith Tacq (35) en partner Jurgen en zakenpartner Raoul vijf jaar geleden tegen elkaar. Tak zocht bijvoorbeeld iemand die voor haar kon uitvlooien of ze niet voor teveel betaalde voor zaken als haar telefoonabonnement en de verzekering. Betty & Bob werd opgericht, dat voor 37,50 euro per uur (en 6,25 per tien minuten) parttime personal assistents levert. ‘Wat ze regelen is heel uiteenlopend’, zegt Tacq. ‘Denk aan tuinmannen, sportcoaches, nanny’s, een oppas voor de hond, we maken ook de wekelijkse menuplanning en zorgen dat alles daarvoor in de koelkast ligt, we plannen iemands vakantie tot in de puntjes of maken een buitenlandse gast wegwijs in de stad. Waar de een blij is als wij helpen bij het boodschappen doen en koken, zegt de ander: trek jij mijn enveloppen maar open, ik ben dol op koken. Wat de één verschrikkelijk om te doen vindt, vindt de ander leuk. Rare vragen krijgen we niet veel. Het zijn vooral de dingen die aanvoelen als vervelende routine, die mensen kwijt willen. Het wisselt erg hoe mensen omgaan met hun privacy. Sommigen zeggen: hier heb je mijn hele hebben en houden, anderen geven stapje voor stapje privégegevens uit handen. Veel mensen moeten wennen aan het idee dat ze dit soort taken ook mogen uitbesteden. Bij de kennismaking zeggen ze bijvoorbeeld dat ze heus wel zelf koken, maar dan bedoelen ze dat dat móet. Dan vraag ik: vind je het zo onwijs leuk om te doen dan? Soms zijn mensen al een jaar klant voordat ze om dat soort simpele taken durven te vragen. Ons credo is: als je allerlei klussen moet doen, is je vrije tijd niet vrij. Dankzij ons krijg je je vrije tijd terug.’

Pieter Röling (41), klant bij Betty & Bob

Vorig jaar won ik via een actie van Radio 538 een week lang een parttime personal assistant van Betty & Bob. Als ondernemer van meerdere bedrijven heb ik drukke werkweken en moet ik veel op stap. Ik zat veel in de file en had vaak parkeerproblemen. Iemand die mij naar afspraken kon rijden, dat leek me wel wat. Die week beviel zo goed, dat ik personal assistant Petra nu nog steeds regelmatig inschakel. Zij is chauffeur, notuleert vergaderingen, maakt klantafspraken, doet een boodschap en boekt reizen. Er zitten met name privétaken in het pakket: regeldingen zoals opzegklusjes, kinderen inschrijven voor sporten, een cadeauvakantie regelen voor opa en oma. Soms komt ze dagen achter elkaar, dan weer een paar weken niet. Als ik zie aankomen dat ik veel lange reizen moet maken, zeg ik: joh, kom maar helpen. Mijn vrouw en ik vertrouwen haar met alles. Ze is iemand die meedenkt en met ideeën komt. Wat het ons oplevert, is rust en tijd. En dat ik om zes uur ‘s avonds thuis ben om te eten. Als je het kan betalen, is een PA ideaal. Je moet over een bepaalde angst heen om iemand in je privéleven toe te laten. Voorwaarde is dat er een klik is, je moet elkaar aanvoelen.’

Trouw, Tijd, 30-12-2017